(του Γ. Μακρή, Αναπλ.
Καθηγητή Κοινωνικής Ανθρωπολογία)
Αγαπητέ φίλε
Σάββα.
Δεν θα αρχίσω
με το ‘σύντροφε Σάββα’ ή ακόμη χειρότερα
με το ‘σύντροφε και συναγωνιστή Σάββα’.
Ναι, είμαστε σύντροφοι στο δρόμο προς
την ουτοπία και το μεγάλο Σαββατισμό,
όμως ο όρος ‘σύντροφος’, έτσι όπως έχει
εξευτελιστεί από κομματικά επιτελεία
και καλοθρεμμένους σοσιαλδημοκράτες,
έχει λίγο χάσει, για μένα τουλάχιστον,
την ατσάλινη κοψιά του, το κάτι από τη
θυσία των καθημερινών απολαύσεων σε
όφελος της ‘βέβαιας ελπίδας’ ότι τα
παρόντα έχουν παρέλθει και περιμένουμε
(ή μάλλον εργαζόμαστε για τη) νέα γη και
νέους ουρανούς. Όσο για το ‘συναγωνιστή’.
Καιρός είναι να αποδώσουμε τα εύσημα
σε αυτούς που πράγματι αγωνίζονται,
όπως εσύ, και αυτούς που συνοδοιπορούν,
όπως εγώ, στη χειρότερη μήπως και
διασώσουν την αξιοπρέπειά τους, στην
καλύτερη, για να προσφέρουν μια κούπα
νερό και μιαν ευχή από τα μετόπισθεν.
Έτσι λοιπόν, επίτρεψέ μου το
Ως ανθρωπολόγος
γνωρίζω τον παγκόσμιο πολιτισμικό
πλούτο της λέξης ‘φίλος’. Μιλώ όμως
εδώ μέσα από την προσφιλή και στους δύο
μας ιουδαιο-χριστιανικο-ισλαμική
παράδοση, όπου ο μόνος που αναφέρεται
σαν φίλος του Θεού είναι ο Αβραάμ, στο
σπέρμα του οποίου και στην υπακοή του
στην ουτοπία που ο Κύριος του αποκάλυψε
βρίσκεται κλεισμένη ή μάλλον διασώζεται
η Οικουμένη, το Παγκόσμιο. Τι έκανες
φίλε Σάββα; Για τί πράγμα κατηγορείσαι;
Θα σου πώ: Διότι αποκάλυψες το μερικό,
το λειψό που περνιέται για Όλον, το μικρό
που για να ποζάρει σαν μεγάλο, φουσκώνει
τα στήθη του, βγάζει κραυγές πού ούτε ο
ορθός λόγος μπορεί να αναγνωρίσει, αλλά
ούτε και η πίστη –ξέρεις εσύ γιατί
μιλώ!- παρά μόνον η ανθρώπινη –δυστυχώς---
αδυναμία, την οποία εκμεταλλεύεται όπως
έκανε εκείνος πάντα, χωρίς όμως τελικά
να επικρατεί.
Ο δράκοντας
έχει πάλι ανδρωθεί. Ήταν πάντα έτοιμος,
στεκόταν έτοιμος στις σκιές, δεν
ετοιμάσθηκε τώρα. Τώρα απλά έσξιξε τις
γροθιές του. Τώρα, που οι μηχανισμοί
καταστολής δυσκολεύονται, που τα ιδεώδη
του αστισμού αποδεικνύονται αδύναμα
να προστατεύσουν τα συμφέροντα των
λίγων και την αξιοπρέπεια των συχνά
ανέμελων συνοδοιπόρων τους, τώρα που
φαίνεται ότι χρειάζονται έκτακτά μέτρα
για έκτακτες καταστάσεις. Σε τέτοιες
συνθήκες ανέχειας αναδύεται και πάλι
ο αρχαίος όφις.
Μια νέα «αυγή»
ανατέλλει, ο ήλιος «χρυσός» στον ορίζοντα,
μπορεί να μπερδέψει κάποιους, καθώς
αντίς για την ελπίδα και την ανοιχτότητα
στο μέλλον, φωτίζει τη σκηνή του θανάτου
του μέλλοντος. Τα σκουλήκια τρέφονται
με τη σάρκα των αδυνάτων, τα ερπετά
συσιρίζουν τις διχαλωτές γλώσσες τους
προφητεύοντας ένα μέλλον πολέμου, φόβου
και απανθρωπιάς στο όνομα της καθαρότητας
και του αίματος βγαίνουν στην επιφάνεια.
Κάποιοι κάποτε φόραγαν καφέ πουκάμισα,
πιο πρόσφατα φορούν μαύρα μπλουζάκια.
Το ίδιο είναι. Και οι δύο αναδύουν την
οσμή της βίας και της στάχτης.
Τι έκανες
Σάββα και για τί πράγμα κατηγορήσε; Θα
σου πω. Από φυλακής πρωίας μέχρι νυκτός
ήσουν στις επάλξεις και το είδες. Και
το έγραψες. Και το βροντοφώναξες, μπας
και ακούσει κανείς, μπας και ακούσουμε…
Στο μέτρο
της ιστορικής συγκυρίας, βιώνεις μοίρα
παρόμοια με αυτή των των προφητών, των
εμπροσθοφυλακών, των κανονικών Ανθρώπων
που δεν έχουν χάσει την ελπίδα της εφόδου
προς τον ουρανό, είτε με το δικό σου
τρόπο είτε με το δικό μου. Ευτυχώς που
υπάρχεις ως κατηγορούμενος λοιπόν,
ευτυχώς που υπάρχουν πιστοί στη μακαρία
ελπίδα. Ενάντια σε κάθε πισωγύρισμα,
ενάντια σε κάθε έκπτωση του πανανθρώπινου,
ενάντια σε κάθε λογική που υποθάλπει
τον αρχαίο όφη, ακόμη και με τη μορφή
των μάνατζερ των ζωών μας που τάχα είναι
μακριά από ακρότητες μιας και (τώρα
πλέον) δεν κρατούν μαχαίρια και τσεκούρια.
Από τη δική μου σκοπιά, ως χριστιανός
-ετερόδοξος είναι η αλήθεια, αλλά τι να
κάνουμε, κανείς δεν είναι τέλειος-
στέκομαι δίπλα σου κι απέναντι στο χάος.
Γ. Μακρής,
Αναπλ.
Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
